Spring naar content

Regels en sancties

Aan schuldenregelingen zijn vaak verschillende regels verbonden. Wanneer inwoners zich hier niet aan houden, kunnen er sancties opgelegd worden. Dit kan de gezondheid van inwoners beïnvloeden.

Publicatiedatum: 18 december 2023

 

Impact van regels en sancties op gezondheid

Om schuldhulpverlening te ontvangen, moet men zich aan verschillende regels houden. Bij overtreding van die regels loopt men risico op sancties.

Als er meer regels en sancties zijn, ervaren mensen meer mentale belasting en onzekerheid over de mogelijke consequenties als men zich niet aan de vereisten kan houden. Ook ervaart men meer stigma, omdat de regels het beeld geven dat inwoners minder autonomie verdienen. Dat kan er voor zorgen dat inwoners minder vertrouwen en waardering voelen. Dit heeft een negatieve psychologische impact.

Als inwoners hun inkomen niet vrij mogen besteden, verliezen zij hun financiële autonomie. Zij kunnen hierdoor buitengesloten worden van culturele gewoonten, zoals geld geven aan vrienden en familie en het sparen van geld. Dit zorgt voor een slechtere mentale gezondheid.

Implicaties voor beleid

  • Verlaag, waar mogelijk, de regels en sancties die verbonden zijn aan schuldenbeleid.
  • Waar sancties gelden, maak ruimte voor discretionaire ruimte voor ambtenaren, zodat zij de omstandigheden en impact op de burger kunnen laten meewegen in de beslissing om sancties als dan niet op te leggen. Maak ambtenaren bewust van hun discretionaire ruimte, zet een visie uit zodat ambtenaren zich gesteund voelen en die ruimte ook kunnen benutten, en train ambtenaren in het maken van die afweging.
  • Zorg voor steun voor inwoners voor de impact die regels en sancties op hen hebben, bijvoorbeeld voor de gecreëerde mentale lasten en onzekerheid. 

Auteur: Eline van Bennekom; Wageningen Universiteit, in samenwerking met Universiteit Utrecht, Hogeschool Utrecht, Universiteit Leiden en I&O Research Gemeente Amsterdam. Met financiering van de Nationale Wetenschapsagenda, mogelijk gemaakt door NWO en ZonMw.

Onderzoek naar uitgevoerd beleid:

  • Interviews met 20 mensen die een bijstandsuitkering kregen in Noorwegen en aan een activatieprogramma meededen uitgevoerd door een onderzoeker van Oslo and Akershus University College of Applied Sciences.
  • Interviews met 25 deelnemers van een inkomensbeheerprogramma en 11 andere stakeholders in Australië uitgevoerd door onderzoekers van verschillende universiteiten.

Baekgaard, M., Mikkelsen, K. S., Madsen, J. K., & Christensen, J. (2021). Reducing Compliance Demands in Government Benefit Programs Improves the Psychological Well-Being of Target Group Members. Journal of Public Administration Research and Theory, 31(4), 806-821. doi:10.1093/jopart/muab011

Ohls, C. (2017). A qualitative study exploring matters of ill-being and well-being in Norwegian activation policy. Social Policy and Society, 16(4), 593-606. doi:10.1017/S1474746416000397

Roche, S., Mendes, P., Marston, G., Bielefeld, S., Peterie, M., Staines, Z., & Humpage, L. (2022). Examining the Consequences of Welfare Conditionality: A Case Study of Compulsory Income Management in the Regional Community of Ceduna, Australia. Social Policy and Society, 21(3), 369-384. doi:10.1017/S1474746421000063